نیازسنجی آموزشی عبارتست از فرآیند جمع آوری اطلاعات درباره آن دسته از نیازهای آشکار و پنهان سازمان که از طریق آموزش قابل رفع است. این فرآیند به دست اندرکاران آموزش کمک می کند تا نیاز آموزشی یا نقص عملکردی اعضای سازمان را مورد شناسایی قرار دهند.
فرآیند نیازسنجی آموزشی شامل سه مرحله جمع آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل اطلاعات و طراحی و ارائه برنامه آموزشی می باشد. با اجرای این فرآیند به دنبال آن هستیم که چه کسانی، چگونه، در چه زمانی، می بایست چه نوع آموزش های را بگذرانند.
چرا نیازسنجی آموزشی برای یک سازمان ارزشمند است؟
انجام نیازسنجی آموزشی باعث حفظ سرمایه های سازمان شده و این اطمینان را ایجاد می کند که منابع سازمانی در راستای دستیابی به اهداف مشخصی تخصیص می یابند. به عبارت دیگر نیازسنجی می تواند در تعیین اینکه تا چه حد آموزش برای رفع یک نقص یا بهبود عملکرد مناسب است، کمک کند.
روش اجرا
ابزارها و تکنیک های متعددی برای انجام نیازسنجی آموزشی در سازمانها پیشنهاد می شوند، لکن روشهای متداول آن شامل : تحلیل عملکرد یا شکاف، تحلیل امکان سنجی، تحلیل نیازها در مقابل خواسته ها، تحلیل هدف، تحلیل شغل و وظیفه و تحلیل زمینه می باشند.هر یک از این روشها بخشی از سوالات و ابهامات موجود درباره نیازهای آموزشی سازمان و چگونگی پاسخگویی به این نیازها را برطرف می سازند.
البته این نکته را نیز باید در نظر داشت که گاهی اوقات اصلاح نقص عملکردی و یا بهبود آن راه حل های غیر آموزشی دارند که در فرآیند نیازسنجی قابل تشخیص می باشند.